Voltaj ile akım arasında, faz farkı olmaz. İndüktif ya da kapasitif yüklerin oluşturduğu etki sonucunda, akım sinyalinin, voltaj sinyaline göre en fazla 90 derecelik fazı kayar. İndüktif ve kapasitif etki sonucunda oluşan voltaj ve akım sinyali arasındaki faz kaymasını düzelterek idealde yakın sabit tutmaya yarayan işleme kompanzasyon denir.
Pratikte Kompanzasyon
Elektrik sisteminde, elektrik motoru, bobin vb. çekim kuvveti etkisi ile elektrik enerjisini yine elektrik enerjisine ya da farklı enerjiye çeviren cihazların, bu çekim kuvveti etkisi faz akımını geri kaydırmasından dolayı şebeke üzerinde yaratmış oldukları indüktif reaktif gücü dengeleme faz akımının konumunu geri çekme işlemine kompanzasyon denir.
Kompanzasyon Neden Gereklidir?
Elektrik enerjisinin, santralden en küçük alıcıya kadar dağıtımı sırasında en az kayıpla taşınmasını sağlar.
Günümüzde teknolojinin gelişmesiyle her evde bulunan buzdolabı, çamaşır makinesi, klima vs gibi ısıtma, havalandırma ve soğutma cihazları elektrik enerjisine ihtiyacın zamanla artmasıyla enerji tüketiminin gittikçe pahalılaşmasına neden olmakta, dolaylı olarak ta bu durum şebekelerde taşınan elektrik enerjisinin de kaliteli, ucuz ve hakiki iş gören aktif enerji olmasını zorunlu kılmaktır.
Kompanzasyonun tamamında bahsedildiği gibi, şebekeyi kullanan alıcı, eğer bir motor, bir transformatör, bir floresan lamba ise bunlar manyetik alanlarının temini için bağlı oldukları şebekeden güç çekerler. İş yapmayan ve sadece motorda manyetik alan doğurmaya yarayan indüktif reaktif güç, iletim hatlarında, trafolarda, şarterler ve kablolarda kayıp sebebiyet vermektedir. Bu kayıplar yok edilebildiği zaman, şüphesiz trafolar daha fazla motoru besleyebilecek bir kapasiteye sahip olacak, keza disjonktörler nakil hatlara ve fabrikaların ana girişlerine konur. Disjonkörler akım taşıyan hatların açılmasını ve kapanmasını sağlar.Bunlar yüksek gerilim şebeklerin açma kapama şalteri olarak bilinlr.
Kompanzasyon Yapılmaz İse Ne Olur
- Şebekede güç kayıpları meydana gelir.
- Üretim ve dağıtım sistemleri zayıflar.
- Gerilim düşmesinin taşınan gücü sınırladığı dağıtım hatlarında, enerji taşıma kapasitenin azalmasına sebep olur.
- Reaktif yüklerin oluşturdukları noktada kompanze edilmesi ve giderilmesi zorunludur.
Bu nedenle kompanzasyon panosu kurmak ile yükümlü aboneler, enerji piyasası düzenleme kurumu kararı ile belirli kurallar içerisinde kompanze edilmiş şekilde elektrik tüketmek zorundadır. Aksi durumda abonelere para cezası ödemek ile yükümlüdür.
Web Tasarım Tarafından Hazırlanmıştır.
